Hout vergrijst onder invloed van licht en water.

Mooi vergrijsd hout varieert van vuilzwart (bankirai) tot zilvergrijs (Cedar). Maar het is een hele weg te gaan.
Hoe duurzaam hout ook is, het bevat altijd kleurstoffen en verteerbare stoffen. Zolang die stoffen niet uitgespoeld of verteerd zijn kan een uitlekkende kleurstof of meeldauw (oppervlakkige schimmels) het hout vlekkerig maken.
Het vergrijsde hout is vaak maar één of een paar cellagen dik. Dat merkt u wanneer een regenbui die cellen wat doorschijnend maakt. Droog is het hout dan al grijs, maar nat schijnt het toch bruin door en in bepaalde fasen, waarin nog niet overal even diep vergrijsd is, is het nat erg vlekkerig bruin.
Ook onder dakoverstekken en kappen wordt het hout niet snel grijs. Immers het blijft afgeschermd van de regen te droog en in hoeken te donker. Immers hout vergrijst onder invloed van Water én Ultraviolet licht. Bij SBR denkt men dat het een soort oppervlakteschimmel is, maar dat is volgens mij baarlijke nonsens, al geef ik graag mijn mening voor een betere. Nog nooit constateerde ik vergrijzing van natte planken in donkere schaduw.
Zonder oppervlakte afdichting neemt hout, ook verduurzaamd hout en vooral soorten thermohout, in natte seizoenen en op schaduwkanten veel vocht op. Het hout kan dan bedekt worden met algen die daar weliswaar niet het duurzame hout aantasten, maar een mooie vochtige ondergrond hebben. Later kunnen deze algen natuurlijk wel verschimmelen en tijdelijk vlekken geven.

Wie kiest voor vergrijzen moet dus bedenken dat zowel bij red ceder als bij andere houtsoorten het hout een tijdlang een minder mooi tussenstadium heeft, wat vlekkerig goor.
Tenslotte vormt zich een egale bedekking van grijze verwering. Een zacht wat viltig laagje van grijs uitgeweerd celmateriaal (dit is het bouwmateriaal ook voor wespennesten en is eigenlijk gewoon papiervezel.). Nadeel daarvan is weer dat het nat opzwelt en bij nachtvorsten kan opvriezen en wel wil gaan pluizen of gewoon afvriezen zodat het vergrijzen opnieuw begint. Dit constateerden we voor het eerst grootschalig in December 2011. Horizontaal hout was door aanhoudende regens volledig waterverzadigd en begin december ging het plotseling hard vriezen. Het is onschuldig en doet niets af aan de duurzaamheid en een remedie ben ik niet tegengekomen behalve denk ik impregneren met een hardende terrasolie met UV-bescherming. Voordeel is ook dat het terrashout dan beter op kleur blijft en minder werkt.
Teakhouten scheepsdekken worden elk voorjaar geschuurd maar tuinwek is er wellicht al genoeg. 

In onbehandeld hout kan door de grotere werking ook oppervlaktescheurtjes ontstaan. Ook nat bevroren kan de vorst deze scheurtjes versterken. Wat enigszins helpt is de planken op lat voordrogen voor ze op de gevel of schutting komen. Als de kern van de plank eenmaal doorgedroogd is gaat de plank meer door en door werken zodat de spanning intern minder is. Met platohout heb ik geen ervaring maar bij het mooiste Amerikaanse cedar kan het tussenstadium jaren duren. Over termohout zijn wel een serieuze klacht over zwarte vlekken, maar iets ouder hout is vaak weer mooi grijs. De superwarme en natte herfst van tegenwoordig zal hieraan debet zijn.

Dat probleem van klimaatverandering gaat zorgwekkend veel verder dan de houdbaarheid van hout. Dat gaat over de houdbaarheid van onze wereld zelf. Het is mogelijk een tussenfase, maar niet fraai. Aan het hier in de tuin liggende aquawood is niets te zien en ook overigens. Ook ongeschaafd red cedar blijft hier buiten eigenlijk altijd netjes. Kennelijk droogt ongeschaafd hout weer veel sneller dan geschaafd. (voor wie wat voorbeelden van minder mooie tussenstadia wil zien zie www.haalhout.nl/winter ) Al deze vergrijzings- en verweringsproblemen tasten de sterkte en duurzaamheid van het hout op zich niet aan. Wie wel eens op vakantie gaat naat zuid-frankrijk zie daar veel antieke raamluiken in alle stadia van verwering. In Ooostenrijk woningen van balkhout met alle soorten scheuren. etc.

Voor wie het beslist goed wil hebben, kan ik uit eigen amateurervaring beslist impregneermiddelen, lijnolieverven of andere verven op basis van natuurlijke oliën aanbevelen of impregneer aanbevelen.  Gekookte Lijnolie vormt vaste stof in het hout dus een verf op basis van lijnolie kan niet afbladderen en hout alzijdig aangebracht het hout droog. Afwerken transparant met kleur en uv-filter kan met ecoleum op bezaagd hout en met percoleum dekkend gekleurd op geschaafd hout (het laatste heeft als basis half lijnolie, half alkydhars) Deze verf is naar mijn ervaring ultiem onderhoudsarm www.pkkoopmans.nl. Alternatieven zijn allerlei Skandinavische gevelverven.

foto: deze delen pruimenhout waren prachtig grijs verweerd, maar de grijze laag is er volledig afgevroren.

Gewone verven zijn op basis van alkydharsen en dringen niet in het hout en kunnen afbladderen. Dit geeft veel naar onderhoud.

Douglasplankje, rechterkant is  met gekookte lijnlie behandeld.  Dit geeft een dieper kleur en meer vlam

Kopse kanten ook goed sealen en stuiknaden (aansluitingen tussen twee planken wat laten ventileren. In Amerika, een land dat een veel beter klimaat heeft voor hout in verband met  koude winters en droge zomers verft men gevelbekleding eerst een keer aan de achterzijde en de kopse kanten. Het gaat dan eeuwen mee en dan nog kiest men voor duurzame soorten als cedar. In Nederland wordt het hout eigenlijk teveel behandeld als een snel wegwerpproduct. Op termijn is dat bewerkelijk en duur.

Hout is op zich altijd duurzaam als bij het bouwen goed rekening wordt gehouden met de vochthuishouding. Dus inwateren voorkomen. geen capilaire werking door dichte naden. Hout wat regelmatig nat wordt moet ook aan de achterzijde ventileren. Terrassen moeten daarom altijd tussen de planken ventileren en er onderdoor. Antislipgroeven waar water in blijft staan is daarom een verkeerde marketingtruck. Scheepsdekken hebben ook geen antislipgroeven.
 

Ik kan u dus aan de meest duurzame houtsoorten helpen maar het blijft een natuurproduct waar ik na levering geen verdere invloed op heb.

lees verder bij de SHR -->>

In oplopende volgorde van duurzaamheid heb ik:

Oregon Pine  / Douglas klasse 3
Japanse Lariks klasse 3
Europese Lariks  klasse 3
Inlandse eik klasse klasse 3/2
Hollands Western Red Cedar klasse 2/1
Platohout klasse 1
Diverse soorten Aquawood van het bovenstaande (1)

De sportwinkel "bij Folkert" in Sneek. Twee jaar geleden leverde ik het parket. Dat is gewoon los gelegd wegens gemakkelijke verhuisbaarheid. Afgewerkt met gekookte lijnolie bleek zelfs dweilen niet nodig.

.